Cushing Hastalığı
Beyinde yer alan, hipofiz bezi olarak adlandırılan, küçük ancak vücudumuzdaki neredeyse tüm hormonları kontrol eden bezin, çok fazla adrenokortikotropin(ACTH) hormonu üretmesi sonucunda böbrek üstü bezlerinden aşırı kortizol hormonu salgılanmasına neden olan, pek çok başka sağlık sorununa neden olan, ilerleyici ve yaşamı tehdit eden bir hastalıktır.
Belirtileri ve bulguları:
Yüzde yuvarlaklaşma, ay dede yüz
Yanaklarda kızarıklık
Ensede yağ birikimi
Kilonun karın bölgesinde toplanması
Kol ve bacaklarda incelme
Karın, kalça, uyluk, göğüs ve koltuk altlarında eflatun mor renkli çatlaklar
Ciltte incelme ve kolay morarma
Ciltte akne veya sivilce oluşumu
Yaraların iyileşmesinde gecikme
Doğurganlık çağındaki kadınlarda adet düzensizlikleri, kıllanma artışı, çocuk sahibi olamama
Saç taramada veya çömelip kalkarken zorlanma gibi kas güçsüzlüğü
Cushing Hastalığı, tedavi edilmediğinde kontrolsüz şeker hastalığına, kan basıncı yüksekliğine, obeziteye ve kemik erimesi ile kırıklara neden olabilir.
Tanı:
Belirtileri ve bulguları olan kişilerde,
İdrar ve kan testleri; hormon seviyelerini ölçerek vücudun aşırı kortizol hormonu üretip üretmediğini göstermektedir. İdrar testi için hastalardan 24 saatlik idrar toplaması istenebilir. Bununla birlikte kortizolü baskılamak için kortizol içeren ilaçlar sonrası kortizol seviyesi ölçümü yapılabilir.
Hipofiz MR; fazla hormon salgısına neden olan hipofizdeki iyi huylu tümörün tespit edilmesi için yapılır.
Tedavi:
Cushing hastalığının esas tedavisi, hipofiz bezindeki iyi huylu tümörün çıkarılmasıdır ancak ameliyat sonrası hastalık devam edebilir ya da tekrarlayabilir, bu durumda ilaç tedavileri ve zorda kalınırsa o bölgeye radyoterapi uygulanabilir.
Kaynaklar
Robertson RP, ed. Cushing disease. In: DeGroot’s Endocrinology: Basic Science and Clinical Practice. 8th ed. Elsevier; 2023. https://www.clinicalkey.com. Accessed Dec. 29, 2022.
Papadakis MA, et al., eds. Cushing syndrome (hypercortisolism). In: Current Medical Diagnosis & Treatment 2023. 62nd ed. McGraw Hill; 2023. https://accessmedicine.mhmedical.com. Accessed Dec. 29, 2022.
Tritos NA, et al. Advances in the medical treatment of Cushing disease. Endocrinology and Metabolism Clinics of North America. 2023; doi:10.1016/j.ecl.2020.05.003.
Farkettiniz mi?
Aşağıdaki değişiklikleri fark ettiyseniz, lütfen bir endokrinoloji uzmanıyla görüşün. Erken tanı önemlidir.
Yüzünüzün yuvarlaklaştığını ve yanaklarınızın kızardığını farkettiniz mi?
Sağlıklı beslenmenize rağmen özellikle karın bölgenizden kilo aldığınızı, kol ve bacaklarınızın inceldiğini düşünüyor musunuz? Vücudunuzda eflatun-mor renkli çatlaklar var mı?
Eğer doğurganlık çağında kadınsanız, adetlerinizde gecikme, kıllanma artışı gözlemlediniz mi?
Vücudunuz kolay morarır mı, iyileşmeyen yaralarınız var mı?
Eğilip kalkarken zorlanıyor musunuz? Saçınızı tararken zorlanıyor musunuz?
Tedaviye rağmen kontrol altında olmayan diyabet ve hipertansiyonunuz var mı?
Yaşınız ile uyumsuz, düşme ya da çarpma olmadan kırık yaşadınız mı?
